Thuế quan là gì và tác động của thuế quan đối với đất nước

Kế Toán Kế Toán Minh Khôi

Thuế quan là gì? một khái niệm phổ biến trong lĩnh vực thương mại quốc tế. Khi Việt Nam tham gia WTO và TPP thì những khái niệm ngày càng trở nên quen thuộc. Chúng tác động như thế nào vào nền kinh tế đất nước. Cũng tham khảo bài viết bên dưới nhé! 

1. Thuế quan là gì?

Thuế quan là thuế đánh vào hàng hóa khi di chuyển qua cửa khẩu của một quốc gia. Thuế quan hóa là việc chuyển các biện pháp phi thuế quan thành tương đương thuế quan ràng buộc.

Biểu thuế quan là gì?

Biểu thuế quan là bảng tổng hợp, trong đó quy định một cách có hệ thống các mức thuế quan đánh vào các loại hàng hóa phải chịu thuế khi đi qua biên giới của một nước.

Biểu thuế quan là căn cứ để các quốc gia thực hiện biện pháp thuế quan. Trong quan hệ kinh tế thương mại, mỗi nước đều phải công khai biểu thuế. Phương pháp tính thuế và cách thu thuế. Vì vậy thuế quan là biện pháp mang tính công khai và minh bạch nhất.

Liên hệ thực tiễn

Hiện nay các quốc gia áp dụng phương pháp thương lượng để xây dựng biểu thuế quan. Thực hiện biện pháp giảm và tiến tới xóa bỏ thuế quan. Vai trò của thuế quan trong tạo nguồn thu ngân sách nhà nước sẽ giảm. Nhưng đối với các nước đang phát triển, trong đó có Việt Nam. Thuế quan vẫn còn là nguồn thu lớn và tương đối ổn định. 

2. Phân loại

• Theo đối tượng đánh thuế

Thuế quan bao gồm: thuế quan xuất khẩu, thuế quan nhập khẩu và thuế quan quá cảnh.

• Theo phương pháp tính thuế 

Thuế quan bao gồm: thuế quan tính theo giá trị, thuế quan tính theo số lượng, thuế quan kết hợp.

Thuế quan theo đơn giá hàng (ad valorem tariff): 

Là một tỷ lệ phần trăm nào đó của mặt hàng. Chẳng hạn 10% trên giá CIF của hàng nhập khẩu hay 5% trên giá FOB của hàng xuất khẩu. Được gọi chung là thuế suất.

Thuế quan theo trọng lượng (specific tariff): 

Được tính theo trọng lượng của mặt hàng. Chẳng hạn $5 trên 1 tấn. Kiểu tính thuế xuất-nhập khẩu này có thể là khó khăn hơn trong việc quyết định số lượng tiền thuế phải nộp. Do nó cần sự cập nhật thường xuyên vì các thay đổi trên thị trường hay vì lạm phát.

Thuế quan hỗn hợp (compound tariff)

• Theo mức thuế, có thuế quan tối đa, thuế quan tối thiểu, thuế quan ưu đãi.
• Theo mục đích, có thuế quan tài chính, thuế quan bảo hộ. 

Nước nhỏ: Thuế quan của nước nhỏ không thể gây ảnh hưởng đến thị trường thế giới.

Nước lớn: Giá nội địa của hàng hóa nhập khẩu tăng lên. Chính phủ nhận được một khoản thu từ thuế. Có sự phân phối lại thu nhập. Giảm hiệu quả tổng thể của nền kinh tế.

3. Mục đích của thuế quan

Thuế quan là một công cụ tài chính được nhà nước sử dụng để:

– Điều tiết hoạt động xuất nhập khẩu hoặc bảo hộ sản xuất trong nước.

Thuế quan là một bộ phận cấu thành của giá cả hàng hóa xuất khẩu hoặc nhập khẩu. Giá cả hàng hóa thấp hoặc cao có ảnh hưởng đến sức mua của thị trường. Và đến khối lượng hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu. Để khuyến khích (tăng quy mô) xuất, nhập khẩu, Nhà nước áp dụng mức thuế quan thấp. Ngược lại, để hạn chế (giảm quy mô) xuất, nhập khẩu. Nhà nước áp dụng mức thuế quan cao.

– Là một nguồn thu quan trọng trong ngân sách nhà nước.

– Là công cụ để phân biệt đối xử trong quan hệ thương mại và gây áp lực với bạn hàng trong quá trình đàm phán.

4. Tác động của thuế quan đối với một đất nước

Nhìn trên tổng thể, thuế quan có cả tác động tích cực lẫn tiêu cực cho từng nhóm lợi ích. Cụ thể:

– Thuế quan có thể bảo vệ các nhà sản xuất trong nước khỏi sự cạnh tranh từ nước ngoài. Bằng cách làm tăng giá bán của hàng nhập khẩu.

–  Mang lại nguồn thu nhập lớn cho nhà nước, chính phủ.

– Thuế quan cũng đồng thời làm tăng giá của các mặt hàng nhập khẩu trong nước. Điều này ảnh hưởng đến khả năng mua sắm hàng nhập khẩu của người dân tại Quốc gia đó. Giá xe ô tô nhập khẩu quá đắt như Việt nam hiện nay chính là một biểu hiện rõ nhất.

– Việc áp dụng thuế quan cũng làm giảm hiệu quả tổng thể của toàn bộ nền kinh tế. Bởi vì khoản thuế này sẽ khuyến khích các công ty nội địa sản xuất những sản phẩm. Mà theo lý thuyết có thể được sản xuất một cách hiệu quả hơn ở nước ngoài.  

Chia sẻ:

• Facebook